Categories
Biologie

Discodansen en ondersteboven gooien

In het dierenrijk is er een permanente wapenwedloop bezig. Tussen prooi en prooidier, soorten die het zelfde eten, maar ook tussen mannelijke en vrouwelijke dieren of tussen geslachten onderling. Dat levert (zolang de mens er zich niet mee bemoeit) interessante resultaten op.

De eendenwedloop

Zo houden veel eendensoorten er een merkwaardig paringsritueel op na. De mannetjeseenden proberen zo veel mogelijk vrouwtjes-eenden te bevruchten. De vrouwtjes-eend probeert echter alleen met de, in haar ogen, meest geschikte partner te paren. In tegenstelling tot alle andere vogelsoorten, die een cloaca hebben heeft de mannelijke eend een soort penis ontwikkeld, wat het hem in theorie makkelijker zou moeten maken bij vrouwtjes-eenden binnen te dringen zonder toestemming van het slachtoffer. In reactie hierop is het geslachtsdeel van de vrouwelijke eend van binnen in een soort kurketrekker vorm gaan staan waardoor het zonder medewerking van het vrouwtje erg lastig werd om een geslaagde paring uit te voeren met een gewone eenden-penis. De moderne mannetjeseend heeft dankzij de evolutie hier echter ook iets op gevonden. Zijn vogelpenis is inmiddels zo geëvolueerd dat de mannetje penis ook een kurkentrekker vorm heeft en het mannetje dus minder moeite hoeft te doen tijdens de paring.

Simpele evolutie

Evolutie tussen prooi en roofdier kan heel simpel werken. Tussen cheetah en antilope is er een strijd gaande die heeft geresulteerd in twee dieren die enorme snelheden kunnen behalen. Zowel voor de antilope als de cheetah geldt, hoe sneller het dier is hoe meer kans het heeft. Voor de antilopen om niet opgegeten te worden en voor de cheetah juist om zijn maaltijd te vangen en zijn jongen te voeden.

Ook de evolutie tussen prooi en roofdier kan echter wat ingewikkelder werken, met opzienbarende resultaten tot gevolg.

Catatonische staat

Zo heeft de Witte haai, net als veel andere haaiensoorten, de eigenschap dat ze in een zogenaamde catatonische staat kunnen komen. Dit lijkt een beetje op een soort hypnose, waarbij de ademhaling van de haai langzamer word en de haai niet meer op prikkels reageert.   Het waarom van deze eigenschap is nog niet helemaal duidelijk, maar men denkt dat het met paren te maken heeft of met dood spelen om aan een roofdier te ontkomen.

Orka’s blijken handig van deze eigenschap gebruik te maken door een witte haai op zijn rug te draaien. Hiermee wekken ze de catatonische staat op bij de witte haai, die zich vervolgens niet verzet terwijl de orka’s de haai met hun tanden openrijten om de haai te ontdoen van zijn lever en leven.

De strijd tussen de disco-schelp en de bidsprinkhaankreeft

De bidsprinkhaankreeft is ook een geducht roofdier, zij het op een wat kleinere schaal. Dit 17 centimeter grote garnaalachtige dier is de schrik van schelpdieren en aquariumhouders. Het scharrelt zijn kostje bij elkaar door met zijn klauwen enorm krachtige dreunen uit te delen. Die dreunen zijn krachtig genoeg om een gat in bijna elke schelp te slaan en de bewoner daarvan vervolgens op te peuzelen. Zelfs het glas van aquaria kan breken door de klappen die dit kleine roofdier uitdeelt.

De meeste schelpdieren proberen er vandoor te gaan als ze een bidsprinkhaankreeft spotten. De disco schelp heeft echter een unieke verdediging ontwikkeld. Zodra de bidsprinkhaankreeft ten tonele verschijnt opent de disco schelp zich en begint een lichtgevende show te geven. De bidsprinkhaankreeft raakt door deze show in dezelfde catatonsche staat als de witte haai en dat geeft de disco schelp ruim de tijd om zichzelf uit de voeten te maken, zonder achtervolgd te worden.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *