De degenkrab

De degenkrab is in tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden geen krab. Dit levende fossiel is nauwer verwant aan de spinnen en schorpioenachtigen. Qua vorm is de degenkrab de afgelopen 300 miljoen jaar nauwelijks geëvolueerd, wat wel aangeeft dat het basisontwerp van deze dieren zeer goed in elkaar zit. Een stuk beter dan het ontwerp van de panda bijvoorbeeld.

Wat de degenkrab extra interessant maakt, is niet hun vermogen om op z’n kop te zwemmen, noch het feit dat ze de grootste lichtgevoelige cellen hebben van het gehele dierenrijk, zonder dat ze daar nou erg goed mee kunnen zien.

Degenkrabben hebben echter blauw bloed doordat hun bloed geen hemoglobine bevat, maar hemocyanine. Doordat het ijzerion is vervangen door een koperion krijgt het deze kleur. Naast de kleur van het bloed heeft het nog een aparte eigenschap en dat is dat de degenkrab een immuunsysteem heeft dat heel anders werkt dan dat van de meeste dieren. Het bloed bevat namelijk een stof die reageert op bacteriën en daarbij een bloedprop vormt, die gelijk een wond kan afsluiten.

Allemaal leuk en aardig voor de degenkrab, maar nog veel  handiger voor de mens. In de jaren 60 werd namelijk een test ontwikkeld waarbij bacteriën simpel konden worden aangetoond met het bloed van de degenkrab. Sindsdien wordt dit bloed op grote schaal gebruikt bij tests om te kijken of medicijnen of apparatuur niet vervuild zijn met bacteriën.

Een liter bloed van de degenkrab doet dan ook zo’n 15 duizend dollar op de wereldmarkt. Normaal gesproken zou de degenkrab dus een paar jaar na de ontwikkeling van deze test uitgestorven zijn na 300 miljoen jaar, maar doordat iemand het lumineuze idee kreeg om bloed af te tappen zonder ze dood te maken worden er nu jaarlijks 200.000 exemplaren gevangen en na een onvrijwillige bloedafname weer vrijgelaten.

Ze worden trouwens ook gebruikt als aas om paling te vangen. Waarschijnlijk omdat dat beter werkte dan diamanten of kilo’s saffraan.