Categories
Geschiedenis Ploerten

Ploert van de dag: Willem Kieft

Willem Kieft kennen we tegenwoordig als voetballer met een iets te grote interesse in Colombiaanse plantaardige producten. Lang voordat voetbal een spel werd waarbij volwassen kerels in janken uitbarsten als hun club verliest van de grote rivaal, stond Willem Kieft echter al bekend als de belangrijkste burger van het toekomstige New York.

Deze Willem was namelijk vanaf 1638 tot 1647 directeur van de Nederlandse kolonie Nieuw-Amsterdam voor de West-Indische Compagnie. In de 9 jaar dat hij directeur was deed hij er alles aan om zich bij Jan en alleman ongeliefd te maken. Zo regeerde hij de kolonie met ijzeren hand en werden de andere kolonisten behandeld als halve lijfeigenen.

Toen een aantal van hen zich bij hem beklaagd had over de situatie beloofde hij hen meer zeggenschap te geven. De zeggenschap bestond er uit dat hij een  raad van advies instelde om hem te helpen belangrijke beslissingen te nemen. In de raad zaten maar liefst 2 leden: Willem Kieft zelf en een Waalse arts die grote schulden had bij de West-Indische Compagnie en dus waarschijnlijk naar Kieft zou luisteren. Voor het geval de Waal dat niet zou doen, had Kieft zichzelf 2 stemmen in de raad toegedeeld omdat hij ook directeur van de kolonie was. Omdat het advies van de raad met meerderheid van stemmen bepaald werd, kwam het er dus op neer dat Kieft in alle gevallen slechts gebonden was aan z’n eigen advies.

de oorlog van Willem Kieft

Niet alleen de kolonisten konden het slecht vinden met Kieft. Ook de lokale bevolking had niets met hem te schaften. Tot de komst van Kieft hielden de kolonisten er redelijk goede betrekkingen op na met de indianen, maar na zijn komst kwam daar verandering in. Toen een indiaan, als wraak voor een moord van 15 jaar eerder, een kolonist vermoordde zag Kieft zijn kans schoon en opperde aan de kolonie het plan een oorlog te beginnen tegen de inheemse bevolking.

Peter Stuyvesant komt Willem Kieft vervangen...
Peter Stuyvesant komt Willem Kieft vervangen…

Om zich te vergewissen van de steun van alle kolonisten stelde Kieft een nieuwe serieuzere raad in van 12 belangrijke kolonisten die hij advies vroeg over zijn oorlogsplan. De kolonisten gaven hem tot zijn verbijstering een unaniem negatief advies. Kieft besloot deze ondankbare honden dus maar te negeren en alsnog op oorlogspad te gaan met de soldaten van de West-Indische Compagnie, die tenminste gewoon naar orders luisterden.

Door de oorlog van Kieft (de officiële naam van deze oorlog) verenigden alle stammen rond Manhattan, die hiervoor altijd verdeeld waren geweest, zich voor het eerst tegen de Nederlanders. Nadat Kieft met zijn soldaten 120 indianen in hun slaap had vermoord werd het de rest van de kolonisten te gortig. Stiekem stuurden ze brieven  naar Amsterdam met beschrijvingen van Willems wanbeleid en slachtpartijen met de vraag of hij vervangen kon worden.

Tot Willems woede arriveerde in 1647 een schip met Peter Stuyvesant, de volgende gouverneur, en werd Kieft teruggeroepen naar Amsterdam om zichzelf te verantwoorden.

Helaas zou Willem nooit aankomen in Amsterdam, want hij kwam om bij een schipbreuk in de buurt van Wales. Zijn herinnering leeft voort in zijn eigen oorlog en de slachtpartij die hij op eigen houtje bedacht tegen al zijn adviseurs in.

Categories
Trivia

De vloek van Billy de geit

William, afgekort Billy is een populaire naam voor geiten. Behalve William Windsor is er namelijk nog een beroemde Billy de geit. Deze Billy is de naamgever van de Billy Goat tavern in Chicago.

In 1934, 2 maanden na de opheffing van de drooglegging, kocht de Griekse immigrant Billy Sianis een pub in Chicago. De cheque, waarmee hij betaalde, was ongedekt, maar omdat hij het eerste weekend al heel goed draaide kon hij de vorige eigenaar alsnog betalen. Die zomer viel er een geitje van een vrachtwagen voor de deur. Billy nam het geitje in zijn café op voedde het liefdevol op. Hij noemde de geit Billy en hernoemde zijn café de Billy Goat Tavern.

Zonder dit cafe hadden de Cubs vast nog wel eens de world series gewonnen...(foto: © 2006, Jeremy Atherton)
Zonder dit cafe hadden de Cubs vast nog wel eens de world series gewonnen…(foto: © 2006, Jeremy Atherton)

Zelf begon Sianis zich ook Billy de geit te noemen en kweekte hij een lange sik. De echte Billy de geit werd intussen voor allerlei publiciteitsstunts voor het café gebruikt.

Dat Sianis een goed gevoel voor zaken had werd wel duidelijk toen in 1944 de Republikeinse conventie neerstreek in Chicago. Sianis zette een enorm bord voor de deur van zijn cafe: “Hier wordt niet aan republikeinen geschonken!”. Het gevolg was dat zijn kroeg vol zat met een menigte beledigde republikeinen die eisten dat Sianis hen zou bedienen, wat hij vervolgens ook vrolijk deed, daarbij de hoogste dagomzet van het jaar draaiend.

Een jaar later in 1945 maakte een van zijn publiciteitsstunts Billy de geit eeuwig beroemd in Chicago. Sianis nam Billy de geit namelijk mee naar een honkbalwedstrijd van de lokale Chicago Cubs. Ondanks dat hij gewoon een kaartje voor Billy gekocht had, werd hij met de geit het stadium uitgezet door Philip K. Wrigley, de eigenaar van de Cubs en het naar zijn familie genoemde kauwgommerk. De reden zou zijn geweest dat de geit te veel stonk.

Woedend sprak Sianis de vloek uit dat de Chicago Cubs nooit meer een world series honkbalwedstrijd zouden spelen omdat Wrigley zijn geit beledigd had. Sindsdien hebben de Cubs inderdaad nooit meer aan de world series meegedaan. Er zijn al verschillende pogingen gedaan om van de vloek af te komen. Onder andere door een geit op het veld te laten, door een afgehakte geitenkop naar de eigenaren van de Cubs te sturen en door geiten te doneren aan arme families in de derde wereld. Tot nu toe heeft het echter nog niet geholpen. De laatste keer dat de Cubs in de world series stonden was in 1945 toen Billy het stadium uit werd gezet en dat jaar hebben ze verloren.

De Chicago Cubs zijn niet het enige sportteam wat lijdt onder een vloek. Ook Benfica is al tijden vervloekt, sinds 1962 om precies te zijn. Toen wonnen ze de Europacup 1 voor de 2e keer onder coach Béla Guttmann. Toen Guttmann echter om een loonsverhoging vroeg, kreeg hij nul op rekest. Boos beende hij weg terwijl hij riep dat Benfica in nog geen 100 jaar een nieuwe Europese finale zou winnen. En aldus geschiedde. Benfica heeft sindsdien al 7 Europese finales gespeeld, maar deze allemaal verloren.

Categories
Voedsel Wetenschap

William Buckland de alleseter

William Buckland was een geoloog, theoloog en paleontoloog, gespecialiseerd op het gebied van fossiele uitwerpselen. Buckland was de eerste die een wetenschappelijke beschrijving van een dinosaurus produceerde. Omdat hij wist dat een andere wetenschapper ook bezig was met fossiele botten gaf hij hem het advies om heel grondig te werk te gaan, vooral niet te haasten en alles goed te controleren. Dit gaf William de tijd om snel zelf een omschrijving te maken en zo als beschrijver van de Megalosaurus de boeken in te gaan, zijn (naar nu bleek) concurrent vertwijfeld achter latend.

Megalosaurus kaak
Veel meer dan dit stuk kaak had Buckland niet nodig om een mooie naam voor het beest te verzinnen.

Ouderdom van de aarde verklaard

Omdat hij theoloog was, maar ook geoloog, bedacht hij een theorie die verklaarde waarom de aarde miljoenen jaren oud leek, maar de bijbel het had over zo’n 6000 jaar. De truc was om het woord beginne te interpreteren als een enorm lange periode. Zo gezien was er een enorme periode waarin allerlei dieren en planten telkens uitstierven door rampen om vervolgens te worden vervangen door een nieuwe set planten en dieren. Dit verklaarde vervolgens de fossielen en aardlagen, die gevonden werden en enorm oud waren zonder in tegenspraak met de bijbel te zijn.

Behalve dat hij bekend was om zijn wetenschappelijke prestaties hield William er wat curieuze gewoontes op na. Zo had hij de gewoonte om geologisch veldwerk  te doen in vol academisch ornaat. Wandelaars kwamen dus in heuvelachtig gebied regelmatig een kerel tegen in toga, die bezig was in stenen te hakken.

Alleen de mol is niet eetbaar

Daarnaast hield hij in zijn huis een halve dierentuin aan wilde beesten, met als enige doel ze allemaal op te eten. Bezoekers aan zijn huis kregen dan ook regelmatig gerechten opgediend zoals gebakken panter of gekookte zeeslak. Als doel had Buckland zich gesteld om elk levend wezen geproefd te hebben. Toen hem eens gevraagd werd of dat nou smaakte beweerde hij dat elk dier z’n eigen aantrekkingskracht had, behalve de mol, die was namelijk ronduit smerig.

Zijn grote eetlust leidde ook tot een van de merkwaardigste gebeurtenissen rond een Franse koning. Tijdens de Franse revolutie werd namelijk het gebalsemde hart van Lodewijk de 14e geëvacueerd uit de kerk waar het lag en richting Engeland verscheept. Toen Buckland enige decennia later te gast was bij een etentje in Nuneham, waar het hart bewaard werd, ging het hart in een zilveren schaal de tafel rond. Zodra het bij Buckland kwam riep hij uit: “Ik heb veel vreemde dingen gegeten, maar nog nooit het hart van een koning!” waarna hij ogenblikkelijk zijn tanden erin zette en het verschrompelde hart opat. Ongetwijfeld tot afschuw van zijn tafelgenoten.

Categories
Geschiedenis Wetenschap

Pech bij de Venusovergang

Een Venusovergang vindt plaats als, vanaf de aarde gezien, Venus voor de zon langs gaat. Net als een zonsverduistering is dit een zeldzaam fenomeen. Het gebeurt 2 keer binnen 8 jaar en daarna moet er meer dan een eeuw gewacht worden. Het kan gebruikt worden om de afstand van de aarde tot de zon uit te rekenen. In de 18e eeuw kwam het 2 keer voor, waarbij de eerste keer een enorme hoeveelheid expedities werden georganiseerd om het fenomeen te observeren vanaf verschillende plaatsen op aarde, zodat de exacte afstand van de aarde tot de zon kon worden berekend.

Ook Nederland stuurde een expeditie, zoals uit deze kist blijkt.
Ook Nederland stuurde een expeditie, zoals uit deze kist blijkt. (foto: Raoul Revers)

Een van de expedities werd geleid door een fransman, Guillaume Le Gentil, die in India de Venusovergang zou observeren. Helaas kwam hij precies een dag te laat aan: hij was nog op zee toen het zich voordeed. Vervolgens heeft hij 8 jaar in India gewacht op de volgende, terwijl hij een observatorium bouwde om alles haarfijn te kunnen observeren. Jammer genoeg besloot een wolk precies op het moment van de overgang voor de zon te verschijnen en daar gedurende de 3 en een half uur die de overgang duurde te bivakkeren.

Gedesillusioneerd vertrok Guillaume terug naar Frankrijk. Onderweg kwam hij bijna om in een orkaan voor de kust voor Afrika. Deze orkaan leverde hem wel aardig wat vertraging op. Na 11 jaar was hij eindelijk weer terug in Frankrijk, waar hij werd verwelkomd met het nieuws dat zijn familie hem had doodverklaard, waardoor ze er vandoor konden met al z’n bezittingen. Denk daar maar eens aan wanneer je de volgende keer een tram mist en denkt dat je pech hebt…