Categories
Geschiedenis Voedsel

De oorsprong van het woord Booze

Een van de belangrijkste activiteiten in het Angelsaksisch taalgebied is het drinken van enorme hoeveelheden drank. Waar er in Nederland aan zwangere vrouwen wordt aanbevolen om geen druppel alcohol te nuttigen tijdens de zwangerschap, had men in het Verenigd Koninkrijk tot 2016 het idee dat zo’n strenge regel alleen maar averechts zou werken. Het officiële advies was tot die tijd dan ook om maximaal 1 tot 2 eenheden 1 tot 2 keer per week te consumeren.

Aangezien niemand wist hoeveel één eenheid alcohol was (ongeveer de hoeveelheid in een half glas wijn), resulteerde dit in het idee dat het volkomen veilig was om 2 keer per week 2 pints naar binnen te gieten als je zwanger was. Gelukkig betekende dit alsnog een flinke afname van het alcoholgebruik ten aanzien van de niet zwangere populatie.

Etymologisch onderzoek

Het is dan ook niet verwonderlijk dat onder etymologen er veel onderzoek is gedaan naar de herkomst van het woord booze, een van de pijlers van de Britse beschaving, naast voetbal, theedrinken en het aan de verkeerde kant van de weg rijden.

Er bestaat momenteel (nog) geen consensus over de exacte herkomst. Naast de gelijkenis met de oud-Nederlandsche woorden búsen (zich bezatten) en buse (drinkbeker) is er ook een theorie dat Engelse zeelui het woord hebben meegenomen uit Constantinopel, het latere Istanbul.

Boza

In Istanbul wordt tot op de dag van vandaag een gefermenteerde drank op basis van gierst gedronken: Boza. De huidige drank bevat, hoewel gefermenteerd, weinig tot geen alcohol. Dat zou immers voor de voornamelijk uit moslims bestaande bevolking verboden zijn.

In het verleden was dit anders en bevatte de Boza zulke hoeveelheden alcohol dat er gewaarschuwd werd door de Ottomaanse regering dat je er niet zoveel van moest drinken dat je er dronken van werd. Deze waarschuwing zal voornamelijk bedoeld zijn geweest voor het Islamitische gedeelte van de inwoners. En niet zozeer voor de Joodse en Christelijke minderheden in de stad.

De Joodse gemeenschap

Tot aan het begin van de twintigste eeuw woonden er naast moslims ongeveer een half miljoen Joden en Christenen in Istanbul. De Christenen veelal Grieks of Armeens orthodox en de Joden onder andere als afstammeling van de Joodse gemeenschap die in 1492 werden verbannen uit Spanje door Ferdinand en Isabella. Sultan Bayezid II haalde deze Joodse gemeenschap met een vloot op en bood hen onderdak in het toen net 50 jaar eerder op de Romeinen veroverde Constantinopel.

Sultan Bayezid II

De sultan handelde hier niet alleen uit altruïsme maar had er ook een belangrijk economische belang bij om de Joden onderdak te bieden. Niet moslims moeten volgens de Koran namelijk extra belasting betalen en de Joodse gemeenschap bracht zo extra geld in het laatje voor de Ottomaanse staat.

Samen met de Christelijke gemeenschap mochten de Joden dus wel zoveel Boza drinken dat ze er dronken van werden. Waarschijnlijk zagen Engelse zeelui dit als een uitstekend voorbeeld en menig matroos kwam uit de levant terug met verhalen over de heerlijke, maar vooral alcoholische drank Boza, waarna het woord volgens de theorie ingeburgerd raakt in Groot-Brittannië

Categories
Voedsel

Alcohol belasting

De Engelse cider-taks

Ter ere van de Brexit heeft het Britse parlement in overweging genomen om de accijnzen op verschillende soorten dranken aan te passen aan de Britse cultuur. Momenteel bepaalt het vermaledijde Europa namelijk dat de accijns op wijn extra laag is. Zij worden hierdoor gedwongen door de Fransen en Italianen, die zo rond het middaguur wel weer klaar zijn met werken. Bij de lunch worden dan enorme hoeveelheden bijna gratis wijn weggeklokt. Daarna komt er van werken natuurlijk niets meer, dat kun je aan die Zuid-Europeanen wel overlaten.

De arme Britse ciderboeren zijn het slachtoffer van deze oneerlijke concurrentie van Mediterraan druivenbocht. Doordat de accijnzen namelijk op het volume van de drank en niet op het volume van de alcohol worden geheven is het qua alcoholconsumptie relatief goedkoper om Franse wijn te drinken dan zuivere en gezonde Britse cider. Daar moet dus een stokje voor gestoken worden.

De laatste keer dat er iets veranderde aan de accijnzen op cider vond plaats in 1763. Toen werd de zogenaamde cider tax voorgesteld. De woedende bevolking zag deze belasting op een eerste levensbehoefte niet zitten en begon massaal te rellen. De rellen liepen zodanig uit de hand dat de premier, Lord Bute, zich genoodzaakt zag af te treden.

Dat je met je poten van de alcohol van je bevolking af moet blijven blijkt wel vaker:

Rusland en het alcoholverbod

Toen Rusland in 1914 besloot haar troepen te mobiliseren voor de Eerste Wereldoorlog werd er een tijdelijke drooglegging afgekondigd. Tijdens de laatste mobilisatie, tien jaar eerder, had het namelijk een week extra gekost om het leger in staat van paraatheid te brengen, nadat er net iets teveel wodka in de kazernes genuttigd bleek te zijn.

Niet alle Russen waren te spreken over het verbod. In augustus 1914 alleen al werden er om en nabij 230 cafés kort en klein geslagen door wanhopige Russen op zoek naar drank. Toch werd het verbod verlengd van de mobilisatieperiode tot aan de hele oorlog en later zelfs tot aan 1925.

Dat de regering het verbod verlengde was vrij opmerkelijk. Hoewel het aantal zelfmoorden afnam en de algehele gezondheid van de gemiddelde Rus die niet aan het vechten was verbeterde, kostte het de regering ongeveer een derde van haar budget aan belastingen en accijnzen.

Dat geld had ook aan de oorlog kunnen worden besteed. Wellicht dat het dan iets beter was gegaan of dat er geen revolutie was ontstaan.

Toen decennia later Gorbatchov in de jaren 80 een anti-alcohol campagne begon, had hij wellicht dan ook kunnen voorzien dat zo’n campagne in Rusland over het algemeen eindigt met een onvrijwillige regeringswissel.

Tegenwoordig is de gemiddelde leeftijdsverwachting van de Russische man zo rond de 60, wat geheel te danken is aan alcoholmisbruik. Putin zal echter wel 2 keer uitkijken voor hij daar iets aan doet. Het verleden leert dat het beroven van de Rus van zijn alcohol geen goed idee is.

De Britse problemen met Buckfast

Terug naar de huidige tijd moet de accijns op wijn dus hoger worden om de ciderboeren te ondersteunen. Helaas zal deze maatregel toch ook een onbedoeld negatief effect hebben op de Britse cultuur. Sinds jaar en dag drinken Britten namelijk graag en veel Buckfast, een versterkte wijn, maar een Britse wijn! En dus goed. Deze wijn wordt gemaakt naar traditioneel Frans recept, maar door Engelse monniken, die wel weten hoe je wijn maakt en er voor de zekerheid ook maar cafeïne in hebben gegooid. Per fles ongeveer evenveel als in 8 blikjes cola. De wijn wordt sinds 1890 op de markt gebracht als medicinale wijn, die goed voor de gezondheid zou zijn.

In de media heeft Buckfast een slechte reputatie vanwege de vele ladderzatte Britten die elk weekend (en dus niet bij de lunch doordeweeks) zich volkomen lamzuipen aan Buckfast en daarna de boel vernielen, een eeuwenoude Britse traditie.

Als de accijns op wijn hoger wordt dan zal ook Buckfast er aan moeten geloven, met ongetwijfeld rellen tot gevolg. Waarschijnlijk is dat de regering het wel waard, want onderzoek heeft uitgewezen dat alleen al in Strathclyde in Schotland per dag gemiddeld 3 misdaden te linken zijn aan Buckfast.

Categories
Geschiedenis

Jerningham Wakefield: voor lamheid maak je tijd!

In 1871 werd Jerningham Wakefield in het Nieuw-Zeelandse parlement gekozen tot volksvertegenwoordiger. Zoals alle antipoden hield hij wel van een borreltje. Dat dit niet zo goed samen ging met het stemmen voor wetsvoorstellen was al snel duidelijk bij zijn partij. Zodra er dan ook een belangrijke stemming plaatsvond, werd Jerningham een dag van tevoren in een klein kamertje van het parlement opgesloten om te voorkomen dat hij starnakel bij de stemming zou verschijnen en voor een wet zou stemmen waar zijn partij tegen was, of andersom.

Helaas voor zijn partij bleken hun tegenstanders, die het wel konden waarderen als Jerningham te dronken was om te stemmen, een ingenieuze methode te hebben gevonden om toch het gewenste resultaat te bereiken.

Hier is ie kennelijk nuchter...
Hier is ie kennelijk nuchter…

De nacht voor een belangrijke stemming zat Jerningham mokkend voor de open haard in een klein vertrek in het parlement waarvan de deur op slot zat, zodat men zeker wist dat hij in staat zou zijn zijn partij aan een meerderheid te helpen. Groot was dan ook de ontsteltenis, toen de volgende ochtend de deur werd geopend en Jerningham lallend op de grond lag en niet meer op zijn benen kon staan. Wat bleek? Die nacht hadden zijn politieke tegenstanders via een schoorsteen op het dak langzaam een aantal flessen naar beneden laten zakken. Jerningham kon deze verleiding uiteraard niet weerstaan en voor de prijs van 2 flessen whisky werd een wet aangenomen, die anders was gesneuveld op een sobere Jerningham.