Categories
Trivia

The Great Moon Hoax

Afgelopen weekend was het 178 jaar geleden dat de New Yorkse krant the Sun het eerste van 6 artikelen publiceerde over een sensationele ontdekking. Alhoewel de naam overeenkomt had deze krant niets te maken met de hedendaagse Engelse krant. Uit onderstaand verhaal blijkt echter, dat ze qua betrouwbaarheid elkaar niet veel ontliepen.

De ontdekkingen waar de krant over sprak, waren gedaan met een enorme telescoop die in Zuid-Afrika gebouwd was door John Herschel, een astronoom en de zoon van de beroemde William Herschel, de ontdekker van Uranus. Volgens de krant  bestond deze telescoop uit 2 lenzen die via een speciaal ‘waterstof-zuurstof’ proces ongekend scherpe beelden van de maan mogelijk maakten.  In het eerste artikel werd de werking van de telescoop uit de doeken gedaan, waarbij er vanaf de aarde zo ver ingezoomd kon worden, dat het mogelijk zou zijn om stukjes maan van enkele centimeters groot scherp af te beelden.

In de daaropvolgende dagen werden er nog 5 artikelen gepubliceerd waarbij de Sun beschreef hoe er leven en gebouwen op de maan waren ontdekt. Elke dag werd er een schepje bovenop gedaan en er werd achtereenvolgens geschreven over bizons, pelikanen, mensachtigen met vleugels en tempels  van 30 meter hoog gemaakt van saffier.

Een van Batmans voorouders...
Batmans voorouders waren dol op ballet…

Hoe spectaculairder de verhalen werden, hoe meer de belangstelling toenam en aan het eind van de week had elke krant in New York het verhaal overgenomen, waarbij sommigen er nog wat zaken zelf bij verzonnen. Helaas meldde het laatste artikel dat de telescoop zichzelf vernietigd had, doordat hij per ongeluk op de zon werd gericht en het observatorium in brand vloog.

Alhoewel een aantal mensen het niet helemaal vertrouwde geloofde een groot deel van de bevolking dat het allemaal waar was wat de Sun schreef, waaronder een aantal wetenschappers van Yale. Al na een paar weken moest de Sun echter toegeven dat  ze het hele verhaal uit haar duim had gezogen toen iemand er achter kwam dat de Edinburgh Journal of Science, waar de Sun zijn artikel vandaan zei te hebben, al enige jaren failliet was.

The Great Moon Hoax, zoals de artikelen naderhand genoemd werden was een van de succesvolste hoaxen van de 19e eeuw en een van de eersten die gebruik maakte van massa-media.

John Herschel, die wel degelijk waarnemingen aan het doen was in Zuid-Afrika, vond het in eerste instantie een geslaagde grap totdat hij er moe van werd om telkens uit te leggen dat hij geen vleermuismannen op de maan had ontdekt.

Edgar Allen Poe vond het sowieso niet zo’n geslaagde grap. Hij had 2 maanden eerder een satirisch verhaal over een ballonvaart naar de maan gepubliceerd, maar de Sun stal al z’n shine…

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *