Mount St. Helens

Dit weekend is het 33 jaar geleden dat de vulkaan Mount St. Helens uitbarstte.

De uitbarsting is de grootste in de Verenigde Staten in de recente geschiedenis en kostte aan 57 mensen het leven. Dat getal had veel hoger kunnen liggen. Veel houthakkerskampen in de directe omgeving waren niet bemand, omdat het een zondag was.

In de aanloop naar de uitbarsting waren er wel al tekenen dat er iets te gebeuren stond. Vanaf halverwege maart werd er een groot aantal aardbevingen gemeten, het eerste teken van vulkanische activiteit in de omgeving sinds 130 jaar. Vulkanologen lieten daarop het gebied direct rond de vulkaan afsluiten. Achteraf bleek dat gebied te klein, omdat ze er van uit gingen dat als de vulkaan zou uitbarsten het dan recht omhoog zou zijn, net als de vulkanen in Hawaï waar ze ervaring mee hadden.

Waar bijna niemand echter rekening mee hield, is dat deze vulkaan uiteindelijk aan de zijkant zou ontploffen. Op 18 mei 1980 ontstond er een grote aardbeving aan de noordzijde, waarop er een enorme aardverschuiving ontstond. De aardverschuiving zorgde ervoor dat de druk aan de zijkant van de vulkaan te laag werd en de magma een weg zocht door de rotsen heen.

De eerste die de uitbarsting meldde was David Johnston, een vulkanoloog die op een observatiepost aan de noordzijde op 10 kilometer van de vulkaan zat. Dat was ook het laatste wat hij deed. Ongeveer een minuut na de aardbeving nam hij via de radio contact op met de woorden: “Vancouver, Vancouver, dit is ‘m!!”. Hierna viel het signaal uit. Een medeslachtoffer dat een stuk noordelijker zat meldde, “ehm, heren, de camper en de auto ten zuiden van me zijn helemaal bedekt en het gaat me ook te pakken krijgen”. Beide slachtoffers zijn nooit gevonden.

Eigenlijk was het helemaal niet de bedoeling dat David Johnston op de observatiepost zou zitten. De 2 weken voor de uitbarsting zat Harry Glicken er. Maar precies op de dag van de uitbarsting had hij een afspraak aan een universiteit, waardoor hij die dag niet kon. Elf jaar lang heeft hij zich schuldig hierover gevoeld, totdat hij zelf omkwam bij een vulkaanuitbarsting in Japan. Eind goed al goed.