Categories
Geschiedenis Religie

De eerste moslim in New York

Alhoewel New York tegenwoordig onderdak biedt aan zo ongeveer elke nationaliteit en geloof dat er op de wereld is, was dat in de tijd dat New York nog Nieuw Amsterdam heette wel anders. Toch arriveerde de eerste moslim al in 1630 in Nieuw Amsterdam. Het was zelfs een halve Nederlander…

Maar voor het zo ver kwam gaan we eerst terug naar Haarlem in 1575. Daar werd namelijk Jan Janszoon geboren. Van zijn vroege leven is – behalve zijn geboorte – weinig bekend, maar rond 1600 was hij kaperkapitein en overviel Spaanse schepen in opdracht van de Republiek der Verenigde Nederlanden. Het voordeel van het kapersbestaan onder de Nederlandse vlag was de vrijbrief om Spaanse schepen veroveren. Er kleefden echter ook aanzienlijke nadelen aan, zoals het verbod om Nederlandse schepen te overvallen.

Gelukkig kwam Jan Janszoon al snel achter een manier om zo ongeveer elk schip wat langskwam op gewelddadige wijze te ontdoen van haar lading, terwijl hij toch onder de vlag van een land kon opereren. In Noord Afrika waren er namelijk een aantal staten die nominaal onder het Ottomaanse rijk vielen, maar in de praktijk zelfstandig opereerden en de havens van Algiers, Tunis en Tripoli beheersten. De Europeanen noemden dit de Barbarijse staten, naar de Berbers die in het gebied woonden. De Barbarijse staten sponsorden piraterij tegen elke niet moslimstaat en boden Jan Janszoon dus een mooie manier om alle Europese schepen onder de Barbarijse vlag aan te vallen. Het enige puntje was dat hij zich wel tot de islam moest bekeren, maar hey, als je er geld mee kan verdienen, waarom niet? Jan Janszoon bekeerde zich dus en noemde zichzelf Murad Reis.

Murad/Jan boekte nogal wat successen als Barbarijse kaper en kreeg het bevel over een kapersvloot, waar hij half Europa mee teisterde. In 1627 kreeg hij het zelfs voor elkaar om IJsland te overvallen en daar 400 slaven buit te maken. Dit maakte een diepe indruk op de IJslanders gezien daar toentertijd maar 60.000 mensen woonden. Ze hebben het daar bijna 400 jaar later nog steeds over de Turkse ontvoeringen. Ook toen was er kennelijk al verwarring over Turken en Noord-Afrikanen.

Een van de IJslanders schreef een boek over z'n ervaring als gevangene van  Murad Reis.
Een van de IJslanders schreef een boek over z’n ervaring als gevangene van Murad Reis. Als je IJslands kan echt een aanrader!

Murad trouwde met een vrouw uit Cartagena, nadat hij zijn eerste Nederlandse vrouw had verlaten en kreeg met haar een aantal kinderen, waaronder Anthony Janszoon van Salee. Deze Anthony verhuisde van Tunis, waar z’n vader de piraat aan het uithangen was, naar Amsterdam om daar te trouwen en een jaar later in 1630 te verhuizen naar Nieuw Amsterdam. Aldaar was hij de eerste moslim van New York en waarschijnlijk van de gehele nieuwe wereld.

Anthony heeft waarschijnlijk met geld van z’n vader land gekocht in Nieuw Amsterdam rond het latere Wall Street, maar werd daar uitgezet na een aantal ruzies met zijn buren en de kerk, die het waarschijnlijk niet zo kon waarderen dat hij met een Koran rondliep. Door z’n uitzetting kreeg hij echter de mogelijkheid een aantal nederzettingen te stichten waaronder Nieuw Utrecht en Gravesend en was hij de eerste officiële kolonist in het huidige Brooklyn. Tot zijn afstammelingen behoren onder andere de Vanderbilt dynastie en Warren G. Harding die het tot president schopte. Niet slecht voor een Nederlandse Noord-Afrikaan…

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *